Tham sân si là tam độc gây ra nhiều tác hại khó lường đối với cuộc sống của mỗi người. Dưới đây hãy cùng Lôi Phong tìm hiểu thêm về tham, sân, si nhé.
Nếu những ai tìm hiểu về Phật Pháp chắc hẳn đã quá quen thuộc với các thuật ngữ Tham Sân Si. Đây được đánh giá là tam độc, là tính năng có sẵn ở mỗi con người và gây ra rất nhiều tác hại khó lường. Bài viết dưới đây Lôi Phong sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tham, sân, si và những tác hại mà chúng sẽ mang tới.
1. Giải thích chi tiết tham sân si là gì?
Để tìm hiểu được tham sân si là gì trước tiên hãy cùng với Lôi Phong giải thích về từng vế tham, sân và si.
1.1. Tham là gì?
Tham ở đây sẽ được hiểu là tham lam, đó chính là sự ham muốn một cách thái quá của con người đối với bất kỳ điều gì đó. Khi con người ta nảy sinh lòng tham họ sẽ mong muốn có được tất cả những gì của người khác như tiền tài, địa vị và danh vọng… đều thuộc về riêng mình.
Tham ở đây là tham lam, ý chỉ sự ham muốn thái quá của con người với bất kỳ điều gì
Cốt lõi lòng tham của con người sẽ nằm ở các nhu cầu thiết yếu như Tài sản, sắc đẹp danh thơm, thức ăn, ngủ nghỉ. Khi con người ta ham muốn về 1 trong những thứ này vượt mức bình thường sẽ làm nảy sinh lòng tham và nó sẽ thể hiện thông qua lời nói cũng như hành động của họ.
Tham ở đây được chia thành 3 loại đó là:
● Tham về tài vât: Đây là lòng tham của con người đòi hỏi về những thứ vật chất, tiền tài, của cải, nhà cửa và xe cộ.
● Tham về sắc dục: Ý chỉ mạng sống dục và sắc đẹp.
● Tham về danh vọng: Ở đây muốn chỉ sự tham về quyền lực, địa vị và sự nổi tiếng.
Theo như lời Phật dạy lòng tham không phải là một trong những bản chất vốn có của con người mà họ vốn khi sinh ra đã thuần khiết, có trái tim nhân hậu và sự thiện lương. Tự nhiên lòng tham hình thành và dần lớn lên theo năm tháng thông qua những bể dâu mà từng người đã gặp phải. Những ai không biết cách tiết chế lòng tham của mình thì nó sẽ ngày càng lớn dần lên và khiến con người hành động sai trái.
Tham lam trong mỗi người sinh ra và hình thành lớn lên theo năm tháng thông qua bể dâu mà họ gặp phải
1.2. Sân là gì?
Sân ở đây sẽ được hiểu đó chính là cơn nóng giận, sự giận dữ, nóng nảy, thù hận xuất hiện khi không vừa lòng hay không được đáp ứng như ý muốn của mình. Họ cảm thấy bất bình khi bản thân bị xúc phạm và từ đây làm ra những điều sai trái.
Thông thường những người có cái tôi cao thường dễ bị vướng vào nghiệp sân bởi họ quá coi trọng về bản thân của mình. Do đó chỉ cần ai làm điều gì không vừa ý thì bản thân sẽ dễ nảy sinh ra tâm hận dù chưa chắc những điều mình nghĩ, điều mình làm là đúng.
Sân là sự giận dữ, nóng nảy và thù hận khi con người không đạt được điều mình muốn
1.3. Si là gì?
Si sẽ được hiểu đó là sự si mê, ngu tối và vô mình. Những người si mê, ngu tối sẽ không sáng suốt, không hiểu được lẽ đúng sai để có thể phán đoán về việc tốt xấu, dở hại… nên sẽ làm những điều tội lỗi, có hại đối với mình và người xung quanh.
Ngu si sẽ làm mờ đi đôi mắt, nó khiến cho mọi người không thể nào phân biệt được rõ đúng sai, thị phi và trắng đen, từ đây mọi quyết định và hành động không được đúng đắn dễ dẫn tới sai lầm. Bởi vì bản chất của sự si mê là ngu ngốc nên những người này sẽ không làm chủ được hành động của họ và rất dễ bị người khác kéo vào những con đường tội lỗi.
Nói tóm lại tham sân si chính là ba tính cách tượng trưng cho tính nền tảng của con người và xuất hiện ở bất cứ người nào từ trẻ con cho tới người già. Chúng sẽ liên tục khởi sanh trong tâm của con người, nó thiêu đốt đi tâm can và xúi giục mọi người làm những điều sai trái nên đã được gọi là tam độc.
Si là sự si mê, tâm không sáng và không nhận biết được lẽ đúng sai khiến con người dễ làm điều sai trái
2. Tác hại của tham sân si là gì?
Những người có tính tham sân si đều là những người thường xuyên đố kỵ với những gì mà người khác đang có. Chính vì thế mà họ sẽ dùng nhiều thủ đoạn khác nhau để có thể đạt được những điều mà mình mong muốn. Tuy nhiên họ lại không biết được rằng tham sân si sẽ mang tới rất nhiều tác hại có thể kể đến đó là.
● Theo lời Phật dạy, khi con người có lòng tham càng cao thì phúc đức của họ càng bị tiêu tan hay lòng tham càng nhiều thì báo ứng càng lớn. Điều này được thể hiện ở việc những kẻ tham nhũng hay trộm cắp chắc chắn sẽ vướng vào tù tội, những kẻ cờ bạc, ham mê cá độ thì bần hàn, những người tham quyền chức cao thì cuối cùng cũng sẽ rơi vào cảnh trắng tay, gia đình không hòa thuận, xã hội sẽ bất dung.
● Đối với sân cũng gây ra tác hại lớn bởi nếu như sự khó chịu tăng dần sẽ khiến trở thành cơn nóng giận. Mà nóng giận càng nhiều thì chắc chắn con người sẽ ngày càng u uất và nảy sinh ra những ý định xấu.
● Si sẽ làm mờ đi lý trí khiến cho con người không nhìn thấy được những điều xấu nhất đang gặm nhấm họ từ bên trong. Nếu si càng lâu thì càng dễ khiến nảy sinh những thói hư tật xấu và dẫn con người lâm vào con đường tội lỗi triền miên. Theo như Đức Phật giảng dạy si chính là điều tồi tệ nhất mà con người cần nên dứt bỏ đi để có thể trở thành người trong sạch.
Tham sân si sẽ gây ra nhiều tác hại khôn lường ảnh hưởng tới bản thân mỗi người và mọi người xung quanh
3. Tại sao cần phải chế ngự được tham sân si?
Trong Phật giáo vẫn luôn khuyên chúng ta rằng hãy buông bỏ tham sân si hay bớt tham sân si… Đây là những lời khuyên chân thành cho mọi người. Co người chúng ta sống giữa nhân sinh chắc chắn sẽ phải thuận theo luân hồi nghiệp báo và khó có thể tránh được. Tuy nhiên tự bản thân họ có thể xây dựng những nghiệp duyên tốt đẹp và sáng nhất cho mình.
Để thiện lành trước tiên phải buông bỏ hết tham. Nếu muốn phúc đức trước tiên sống phải biết như thế nào là đủ, không sân si thì đây mới thực sự là đại trí huệ của một đời người.
Nếu muốn sống có phúc đức con người phải không sân si, biết sống thế nào là đủ
Mọi người cần nên nhớ một điều rằng tiền của ở trên đời này lúc sống có thể tiêu pha nhưng khi chết đi rồi cũng chẳng mang theo được. Tiền tài và danh vọng nếu mất rồi tất cả cũng chỉ là sự hư vô. Đời người của chúng ta là hữu hạn mà nhân sinh lại là vô hạn, chính vì thế đừng tự chuốc lấy đau khổ cho bản thân và mọi người xung quanh.
Theo như những lời Phật dạy về tham sân si thì lòng tham, sân, si chính là một liều thuốc độc giết chết đi nhân cách của mỗi con người. Chính vì thế việc chế ngự tham sân si là điều rất quan trọng để giúp cho con người có thể hướng được tới lẽ sống cao đẹp nhất.
Tham sân si chính là liều thuốc độc giết chết đi nhân cách của mỗi con người
4. Tìm hiểu về cách chế ngự tham sân si
Với những tác hại vô cùng lớn mà tham sân si mang lại chắc chắn nhiều người sẽ tìm cách chế ngự và buông bỏ tham sân si. Vậy làm thế nào để có thể chế ngự được tam độc này. Dưới đây là một số cách buông bỏ tham sân si mà các bạn nên biết đến.
● Bận cần hiểu được rằng tham sân si chính là một cảm xúc tiêu cực và nó gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới bản thân của bạn và mọi người ở xung quanh để có thể tránh được tam độc này.
● Mỗi người phải thật tỉnh táo để có thể nhận biết được những điều đúng sai. Hiện nay xã hội đang ngày càng phát triển và hiện đại hơn. Điều này dễ khiến cho con người sẽ bị chính lòng tham sân si che mờ đi lý trí và họ dễ dàng tin vào những điều hư ảo không có thật mà làm điều sai trái.
● Khi đã nhận ra được mình đang có lòng tham thì cần phải chế ngự nó ngay lập tức. Bản thân của bạn cần phải biết được rằng những việc làm đó là sai trái và không được làm điều này. Nếu như bạn có thể chế ngự được lòng tham này chứng tỏ bạn là một con người chính trực. Còn với những ai khó chế ngự được những điều đó thì bạn sẽ trở thành một con người tham lam và là tệ nạn của xã hội. Lúc này bạn sẽ mất đi mọi thứ liên quan tới nhân cách của bản thân mình.
● Con người cần phải có trí thức thì mới có thể nhận ra được những điều đúng sai và sự ngu dốt mà bản thân đang vướng phải… Khi nhận ra được điều này thì bạn mới làm được những việc chính đáng, tránh được các điều tai hại và mang tới lợi ích cho bản thân và những người ở xung quanh.
● Học cách tôn trọng người khác là tôn trọng mình. Bản thân không nên có suy nghĩ đứng núi này trông núi nọ, thay vào đó cần phải có cái nhìn đa chiều thay vì chỉ nhìn vào một điểm tốt hoặc điểm xấu của sự vật, sự việc và những người xung quanh.
● Bạn chỉ nên quan tâm tới công việc của mình, không nên so sánh thành quả mà bản thân đạt được với người khác quá nhiều. Đồng thời hãy cố gắng nhìn nhận về cả quá trình mà bản thân thực hiện, luôn tôn trọng về sự cố gắng và những gì mà bản thân làm được.
Học cách buông bỏ và chế ngự tham sân si để có cuộc sống tốt đẹp hơn
Những thông tin đã được chúng tôi chia sẻ ở trên chắc hẳn đã giúp cho các bạn hiểu rõ hơn tham sân si là gì. Có thể thấy đây là tam độc mà mỗi người chúng ta cần phải tránh để bảo vệ cho cuộc sống của mình và mọi người xung quanh trở nên tươi đẹp hơn. Hãy chế ngự tham, sân, si tồn tại xung quanh mình và sống thật vui vẻ, bình an trong cuộc sống này nhé.