Nguyễn Văn Trỗi - Người cộng sản kiên trung, tấm gương cách mạng sáng ngời

Nguyễn Văn Trỗi là một trong những tấm gương anh dũng hy sinh trong cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Tấm gương hy sinh của Nguyễn Văn Trỗi đã làm xúc động dư luận trong nước và thế giới. Lớp lớp thanh niên trên khắp mọi miền tổ quốc đều noi gương anh, xông pha ra mặt trận, chiến đấu hết mình không sợ khó khăn, gian khổ, góp phần làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975 thống nhất Tổ quốc.

1. Nguyễn Văn Trỗi là ai?

Nguyễn Văn Trỗi là ai?

Nguyễn Văn Trỗi sinh năm 1940, quê ở xã Thanh Quýt, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Anh là con thứ ba trong một gia đình bần nông, mồ côi mẹ từ nhỏ. Trước sự khủng bố của Mỹ - ngụy tại Duy Xuyên Quảng Nam, năm 1956, gia đình anh đã chuyển tới Sài Gòn sinh sống tại ấp Tân Ba, Phú Nhuận thuộc quận Tân Bình. Tại đây, anh vừa làm thuê để kiếm sống vừa học nghề điện, sau đó trở thành công nhân Nhà máy điện Chợ Quán.

Chịu ảnh hưởng của phong trào yêu nước và cách mạng ở quê hương, Nguyễn Văn Trỗi đã gia nhập vào đội biệt động nội thành Sài Gòn. Anh hùng Trỗi luôn xung phong nhận nhiệm vụ đặc biệt nhưng khi làm nhiệm vụ đặt mìn ở cầu Công Lý thì bị địch bắt. Quân tay sai đã dùng mọi hình thức tra tấn dã man, dụ dỗ và mua chuộc để anh khai ra cơ sở bí mật nhưng đều bất thành. Ngày 15-10-1964 Nguyễn Văn Trỗi hy sinh, khi đó anh mới 24 tuổi.

Nguyễn Văn Trỗi là tấm gương cách mạng sáng ngời. Anh mất đi, tổ quốc và nhân dân như mất đi một người con ưu tú, giai cấp công nhân mất đi một người chiến sĩ kiên trung nhưng lịch sử dân tộc sáng thêm một tấm gương bất khuất, anh dũng chiến đấu chống giặc ngoại xâm. Rõ ràng, một anh Trỗi mất đi, hàng ngàn, hàng vạn Nguyễn Văn Trỗi khác đã đứng lên, giáng cho địch những đòn sấm sét!

2. Cuộc đời của Nguyễn Văn Trỗi

Cuộc đời của Anh hùng Nguyễn Văn Trỗi gắn liền với sự nghiệp cách mạng. Là người cộng sản kiên trung, tấm gương sáng ngời về ý chí cách mạng,...

2.1. Người cộng sản kiên trung

Khi là công nhân Nhà máy điện Chợ Quán, anh đã chủ động liên lạc với tổ chức cách mạng và được giác ngộ. Sau đó, anh được kết nạp vào Đoàn Thanh niên Nhân dân cách mạng Việt Nam.

Năm 1963, Nguyễn Văn Trỗi gia nhập và trở thành một chiến sĩ biệt động Sài Gòn. Bước vào hoạt động cách mạng, anh luôn hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Có lần, anh đã ném lựu đạn làm chết và bị thương một số quân địch.

Nguyễn Văn Trỗi và vợ

Biết tim phái đoàn quân sự cấp cao của Mỹ do Mắc Namara dẫn đầu sẽ tới Sài Gòn thị sát chiến trường vào tháng 5/1964, lực lượng của ta đã lên kế hoạch để tiêu diệt Mắc Namara. Với tình yêu quê hương và lòng căm thù quân địch sâu sắc, dù mới cưới vợ được hơn 10 ngày nhưng Nguyễn Văn Trỗi vẫn xung phong nhận nhiệm vụ, cùng đồng đội cài mìn ở cầu Công Lý (nay là cầu Nguyễn Văn Trỗi - TP Hồ Chí Minh) - nơi được dự đoán là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mắc Namara cùng phái đoàn Mỹ từ sân bay Tân Sơn Nhất về trung tâm thành phố sẽ đi qua.

Theo kế hoạch, ngày 9/5/1964, Nguyễn Văn Trỗi thực hiện trận đánh bằng cách dùng mìn điểm hỏa bằng điện đặt ở chân cầu Công Lý. Trận đánh chưa được thực hiện thì bại lộ, anh bị quân địch bắt.

Nguyễn Văn Trỗi bị chính quyền Sài Gòn giam ở Khám Chí Hòa. Chúng dùng mọi thủ đoạn để dụ dỗ, mua chuộc nhưng đều không khuất phục được anh. Ngày 10/8/1964, chúng đưa anh ra Tòa án Quân sự để kết án tử hình. Tại tòa án, khi quan tòa hỏi anh muốn gì, anh đáp: “Tôi chỉ muốn nói vắn tắt một câu: tôi rất tiếc chưa giết được Mắc Namara”.

Trước chí khí lẫm liệt của Nguyễn Văn Trỗi, Mặt trận giải phóng Dân tộc Venezuela bắt sống tên trung tá Mỹ Michael Smolen giữa thủ đô Ca-ra-cát và tuyên bố: “Nếu bọn Mỹ - Khánh ở Sài Gòn giết chết Nguyễn Văn Trỗi thì một giờ sau Mặt trận Giải phóng dân tộc Venezuela sẽ hạ lệnh bắn tên Smolen”.

Chính quyền Sài Gòn ngay lập tức ra lệnh đình chỉ vô thời hạn bản án của Nguyễn Văn Trỗi. Hai bên đồng ý trao đổi tù binh, nhưng ngay sau khi Micheal Smolen được thả, Mỹ và chính quyền Sài Gòn đã trở mặt, đưa Nguyễn Văn Trỗi đi xử bắn bí mật ngay sau đó.

9 giờ 59 phút, ngày 15/10/1964, trước sự chứng kiến của nhiều phóng viên nước ngoài, Nguyễn Văn Trỗi bị xử bắn tại Khám Chí Hòa. Trước khi bị xử bắn, anh đã hô lớn “Hãy nhớ lấy lời tôi! Đả đảo đế quốc Mỹ! Đả đảo Nguyễn Khánh! Hồ Chí Minh muôn năm! Việt Nam muôn năm!”.

Chính quyền Sài Gòn còn bí mật chôn xác Nguyễn Văn Trỗi tại nghĩa trang Văn Giáp ở Giồng Ông Tố (nay thuộc phường Bình Trưng Đông, Quận 2, TP Hồ Chí Minh).

2.2. Tấm gương hy sinh cách mạng sáng ngời

Tấm gương hy sinh cách mạng sáng ngời

Không chỉ hành động bất chấp hy sinh mạng sống tại vụ cài mìn ở cầu Công Lý năm 1964, Nguyễn Văn Trỗi còn thể hiện ý chí và niềm tin sắt đá đến những giây phút bị xử tử. Anh không chấp nhận rửa tội mà còn khẳng định bọn Mỹ, ngụy mới là kẻ có tội, chính là thủ phạm gây ra cảnh xóm làng tan nát, cảnh lầm than chết chóc, con mất cha, vợ mất chồng.

Thời gian ở trong ngục tù, anh đã chịu không biết bao nhiêu cực hình tra tấn của địch nhưng vẫn luôn luôn giữ vững khí tiết của người cộng sản, bảo vệ cơ sở cách mạng và tìm cách vượt ngục để tiếp tục chiến đấu. Đã có rất nhiều lần anh nói với kẻ thù “Còn giặc Mỹ, không ai có hạnh phúc cả”. Câu nói ấy không chỉ gây gây xúc động nhân dân Việt Nam mà cả tầng lớp nhân dân tiến bộ trên thế giới.

Dù biết trước sẽ bị tử hình nhưng anh vẫn luôn lạc quan, yêu đời. Tại pháp trường, Nguyễn Văn Trỗi rất bình thản, tinh thần quyết chiến, quyết thắng. Khi địch bịt mắt, anh giật tấm băng đen rồi nói: “Không, phải để tôi nhìn mảnh đất này, mảnh đất thân yêu của tôi”. Giây phút cuối cùng anh dõng dạc hô to “Hãy nhớ lấy lời tôi. Đả đảo đế quốc Mỹ. Đả đảo Nguyễn Khánh. Hồ Chí Minh muôn năm! Hồ Chí Minh muôn năm! Việt Nam muôn năm!”

Ca ngợi sự hy sinh, sự dũng cảm, tấm lòng kiên trung của anh hùng Nguyễn Văn Trỗi, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Vì Tổ quốc, vì nhân dân, liệt sỹ Nguyễn Văn Trỗi đã anh dũng đấu tranh chống đế quốc Mỹ đến hơi thở cuối cùng. Chí khí lẫm liệt của anh hùng Trỗi là một tấm gương hy sinh cách mạng sáng ngời cho mọi người yêu nước nhất là các cháu thanh niên học tập”.

Trong phiên họp bất thường ngày 17/10/1964, Ủy ban Trung ương Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam quyết định truy tặng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi danh hiệu Anh hùng các lực lượng vũ trang nhân dân giải phóng và Huân chương Thành đồng hạng nhất. Năm 1995, Đảng và Nhà nước đã truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho anh hùng Nguyễn Văn Trỗi.

>>> XEM NGAY: Những điều ít ai biết về Bà Triệu

2.3. Noi gương anh hùng Nguyễn Văn Trỗi

Sự hy sinh anh dũng của Nguyễn Văn Trỗi là tấm gương sáng cho hàng triệu người dân Việt Nam và bạn bè trên thế giới yêu chuộng hòa bình, bênh vực công lý; góp phần cổ vũ, tăng thêm nghị lực đấu tranh; khơi dậy ý chí chiến đấu gan dạ, sục sôi của tầng lớp thanh niên. Lời hô của anh hùng Trỗi tại pháp trường như tiếng kèn xung trận, thôi thúc, khích lệ cả nước hăng hái xung phong sẵn sàng đánh giặc.

Lớp lớp thanh niên noi gương anh hùng Nguyễn Văn Trỗi

Học tập theo tấm gương chiến đấu của Nguyễn Văn Trỗi, khắp cả nước dấy lên phong trào thi đua, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ. Tất cả các thanh niên trên mọi miền tổ quốc đã noi gương anh, xông pha trên mọi mặt trận, góp phần làm nên thắng lợi mùa Xuân 1975, đánh tan giặc Mỹ, giải phóng miền Nam, Bắc Nam sum họp một nhà, thống nhất tổ quốc.

Hình ảnh của Nguyễn Văn Trỗi còn trở thành cảm hứng bất tận của thơ ca. Có rất nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật viết về anh phải kể đến như bài thơ “Hãy nhớ lấy lời tôi” của Tố Hữu, bài hát “Lời anh vọng mãi ngàn năm” của Vũ Thanh, phim tài liệu “Anh Nguyễn Văn Trỗi sống mãi” và phim truyện “Nguyễn Văn Trỗi” của đạo diễn Bùi Đình Hạc. Đặc biệt là bút ký “Sống như anh” của nhà báo Thái Duy trở thành cuốn sách “gối đầu giường” của rất nhiều người và được bình chọn là một trong ba cuốn sách có nội dung hay nhất 2002 và gần đây nhất thì cuốn sách đã xuất bản sang tiếng Tây Ban Nha.

“Sống như anh” - cuốn tiểu thuyết viết về anh hùng Nguyễn Văn Trỗi

Trên mảnh đất Sài Gòn - nơi anh hy sinh, các thế hệ đoàn viên thanh niên luôn cố gắng thi đua học tập, lao động, sáng tạo, đóng góp sức mình cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều người trong số họ đã được trao tặng giải thưởng Nguyễn Văn Trỗi - giải thưởng để tưởng nhớ tới người cộng sản kiên trung liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi.

Năm 1982, Hội nghị của Ban chấp hành Thành đoàn TP Hồ Chí Minh đã quyết định chọn ngày hi sinh của anh hùng Nguyễn Văn Trỗi - ngày 15/10 trở thành ngày truyền thống thanh niên công nhân TP Hồ Chí Minh.

>>> ĐỪNG BỎ LỠ: Những điều thú vị về Hàn Mặc Tử

3. Nơi an nghỉ của anh hùng Nguyễn Văn Trỗi

Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi đã về an nghỉ bên những người đồng chí anh hùng tại Nghĩa trang liệt sĩ TP Hồ Chí Minh

Được biết, sau khi hy sinh, thi hài của anh hùng Nguyễn Văn Trỗi được an táng tại Nghĩa trang Văn Giáp (Q.2). Ngày 15/4/2018, hài cốt của anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi đã được an táng tại nghĩa trang liệt sĩ TP Hồ Chí Minh (Q.9). Phần mộ của anh hùng Nguyễn Văn Trỗi nằm tại khu vực phần mộ liệt sĩ tiêu biểu, gần phần mộ của liệt sĩ Trần Văn Ơn, Trần Bội Cơ, Quách Thị Trang.

Việc di dời này được thực hiện theo nguyện vọng của gia đình. Thực hiện chỉ đạo của Thành ủy TP Hồ Chí Minh, do Thành đoàn, Bộ tư lệnh TP và Quận ủy Q.2 cùng tổ chức lễ an táng.

Với các thông tin có trong bài viết trên đây về anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi hy vọng sẽ giúp ích với bạn. Anh hùng Nguyễn Văn Trỗi là tấm gương sáng mà các thế hệ thanh niên nên noi theo; luôn ra sức học tập và lao động để cống hiến sức trẻ của mình cho sự phát triển của quê hương, đất nước.