Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ

Thích Phổ Tuệ là một trong những Đại lão Hòa thượng nổi tiếng nhận được sự quan tâm của đông đảo Tăng ni, Phật tử trong và ngoài nước. Không chỉ là bậc cao tăng Hòa thượng Thích Phổ Tuệ còn là một nhân cách lớn, một người vĩ đại, không ngại khó khăn, gian khổ để giúp nền Phật giáo nước nhà phát triển. Cùng tìm hiểu chi tiết qua các thông tin dưới đây.

1. Thích Phổ Tuệ là ai?

Thích Phổ Tuệ (12/4/1917 - 21/10/2021) thế danh là Bùi Văn Chước (tức Bùi Văn Qúy), quê tại xã Phùng Hiện, tổng Bồng Hải nay là thôn Phùng Thiện xã Khánh Tiên, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình. Sinh ra trong một gia đình có truyền thống thâm tín Phật Pháp, thân sinh là cụ ông Bùi Quang Ánh, thân mẫu là cụ bà là Nguyễn Thị Thịnh. Hòa thượng Thích Phổ Tuệ là người con thứ hai trong gia đình có 3 anh em.

Thích Phổ Tuệ là ai?

Xuất gia năm 1923, trải qua 105 năm ở cõi Ta Bà, với 85 hạ lạp, Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã trọn đời hiến dâng cho lý tưởng hoằng pháp lợi sinh của nhà Phật. Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng trong Phật giáo Việt Nam và Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Bên cạnh đó, sư Thích Phổ Tuệ còn có nhiều đóng góp to lớn trong việc biên soạn và dịch các tác phẩm về Phật học ở Việt Nam; là người giữ ngôi Hòa thượng đàn đầu trong rất nhiều Đại Giới Đàn ở các tỉnh.

Đối với Phật giáo Việt Nam, Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ là vị cao tăng đức trí vẹn toàn, uyên thâm Phật pháp; là bậc chân tu nổi tiếng tinh thông kim cổ, trọn đời sống thanh bần, lạc đạo, tụng kinh viết sách, tu tập dưới mái chùa làng thanh tịnh. Sư thầy Thích Phổ Tuệ là người có nhiều đóng góp, là tấm gương quy tụ Tăng ni, Phật tử đoàn kết, lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam vững vàng với phương châm “Đạo pháp - Dân tộc - Chủ nghĩa xã hội; giữ vững truyền thống “Hộ quốc, an dân” của Phật giáo Việt Nam.

Với những đóng góp to lớn, Đại lão Hòa thượng được Nhà nước trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhì, Huân chương Đại Đoàn kết dân tộc, tặng thưởng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bằng khen của Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhiều Bằng Tuyên dương công đức của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và nhiều phần thưởng cao quý khác.

2. Quá trình tu tập và đạo nghiệp của Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ

2.1. Xuất gia tu học

Khi mới 7 tuổi (năm 1923), ông được song thân cho đến xuất gia với sư cụ Thích Đàm Cơ, trụ trì chùa Phúc Long (chùa Quán) ở thôn Phú An, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình và được sự cụ cho theo học chữ Nho với cụ đồ Lê Hiện.

Năm 1929, Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ được Sư cụ cho đến là đệ tử Sư tổ Thích Nguyên An - trụ trì chốn tổ Vọng xã Yên Đồng, huyện Ý Yên tỉnh Nam Định. Trải qua quãng thời gian tu học, đến năm 16 tuổi được Sư tổ cho thụ giới Sa Di tại giới đàn hạ trường chùa Đống Cao huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định.

Đến năm 1934, khi ngài 18 tuổi đã đến theo học cùng với Sư tổ Thích Quảng Tốn - trụ trì tổ đình Viên Minh ở thôn Khai Thái, xã Tầm Khê, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Đông (nay thuộc xã Quang Lãng, huyện Phú Xuyên, Hà Nội).

Khi tròn 20 tuổi (năm 1936), Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ được thụ Cụ túc giới và Bồ tát giới tại Đại giới đàn tổ đình Viên Minh, do Sư tổ Thích Quảng Tốn làm Đàn đầu Hòa thượng. Khi được truyền giới Bồ tát, ngài được Hòa thượng Thích Doãn Hài (Tổ Tế Xuyên) đặt cho pháp danh Phổ Tuệ.

Sau khi pháp giới đầy đủ, sư thầy Phổ Tuệ bắt đầu hành trình tham phương cầu đạo. Ngài tới học ở hầu hết các Sơn môn, Tổ đình lớn thời bấy giờ như Sơn môn Tế Xuyên, Sơn môn Hương Tích, Tổ đình Vĩnh Nghiêm,...

Từ năm 1950 - 1953, Hòa thượng Phổ Tuệ sang học tại chùa Quán Sứ với Hòa thượng Tố Liên. Ngài là một trong 8 người học trò xuất sắc của Hòa thượng Tố Liên và được gửi ra nước ngoài học tập và tu tập.

Ban đầu, thầy Phổ Tuệ cũng có ý định đi học nhưng nghĩ tới sư phụ là Hòa thượng Quảng Tốn tuổi cao sức yếu, nặng lòng với thầy nên đã chọn phương án ở lại để hầu thầy, kế thừa chốn tổ Viên Minh, chọn nơi thôn dã để ẩn cư tu hành.

2.2. Hoạt động Phật sự của Hòa thượng Thích Phổ Tuệ

Từ năm 1952, Hòa thượng Thích Phổ Tuệ du hành cầu đạo tại chùa Linh Ứng ở thôn Kim Đới I, xã Hữu Bằng, huyện Kiến Thụy, Hải Phòng. Đến năm 1957, sư thầy Phổ Tuệ trở về hầu thầy phụng Phật tại tổ đình Viên Minh, xã Quang Lãng, huyện Phú Xuyên, Hà Nội.

Năm 1961, Sư tổ Thích Quảng Tốn trụ trì đời thứ hai tổ đình Viên Minh viên tịch, Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ được lựa chọn là người kế tục làm trụ trì đời thứ ba tổ đình Viên Minh từ đó cho tới ngày nay.

Hòa thượng Thích Phổ Tuệ được lựa chọn là người kế tục làm trụ trì đời thứ ba tổ đình Viên Minh

Từ năm 1958 - 1987, Hòa thượng Thích Phổ Tuệ ẩn tu nơi thôn dã, nghiên cứu phiên dịch kinh điển, sản xuất nông nghiệp, mở lớp học cho các tăng ni lân cận đến học Phật pháp tại chùa Viên Minh. Việc dạy học của Hòa thượng Phổ Tự theo hình thức gia giáo. Khi các lớp Phật học ở ra, các quý thầy lần lượt rời đi thì lại có lớp tăng ni mới. Mọi người tới đây không chỉ học kiến thức Phật pháp mà còn được trải nghiệm cuộc sống tu hành bên cạnh vị cao tăng ẩn mình nơi thôn dã.

Năm 1987, chư tôn Hòa thượng lãnh đạo Phật giáo Việt Nam vô tình đọc được cuốn “Dư Âm Bát Nhã” do sư thầy Phổ Tuệ biên soạn và giật mình về sự uyên thâm Phật pháp của ngài bởi kinh Bát Nhã là bộ kinh rất khó để thấu hiểu. Lúc này, chư tôn Hòa thượng phía Nam đã giới thiệu cuốn sách với Hòa thượng Thích Tâm Tịch và chư tôn đức lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam để nghiên cứu và tìm hiểu về tác giả cuốn sách.

Ngay sau đó, Đức Đệ nhất Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã cử ba vị cao tăng là cố Hòa thượng Thích Kim Cương Tử, cố Hòa thượng Thích Thiện Siêu và cố Hòa thượng Thích Tâm Thông cùng Đại diện Ban Tôn giáo Chính phủ về tổ đình Viên Minh mời Hòa thượng Thích Phổ Tuệ lên Hà Nội là chủ trị hiệu đính Đại tạng kinh Việt Nam và tham gia các hoạt động Phật sự của Giáo hội.

Cũng trong khoảng thời gian đó, Hòa thượng Thích Tịnh Hạnh (Đài Loan) đã tới chùa Viên Minh để gặp trực tiếp và mời Hòa thượng Thích Phổ Tuệ tham gia hiệu đính kinh Hoa Nghiêm.

Đầu tháng 4 âm lịch năm 1993, Hòa thượng Thích Thanh Viên (tổ đình Võ Lăng) - trưởng ban trị sự Phật giáo tỉnh Hà Tây lúc bấy giờ đã tới chùa ráng thỉnh Hòa thượng Phổ Tuệ nhất định phải nhận chức trưởng ban. Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ từ chối không nhận nhưng Hòa thượng Thích Thanh Viên ở đó ăn cơm, trình bày lý do đang bệnh nặng, khó trụ được lâu, vì đại cục, thỉnh Hòa thượng nhận lời.

Hòa thượng Thích Phổ Tuệ làm trưởng ban trị sự Phật giáo tỉnh Hà Tây

Khi đã thuyết phục được Hòa thượng Thích Phổ Tuệ, Hòa thượng Thích Thanh Viên đến chùa Trấn Quốc gặp Hòa thượng Kim Cương Tử xin công văn của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam cử ngài Thích Phổ Tuệ làm trưởng ban. Tổ đình Võ Lăng Thích Thanh Viên cầm công văn thông qua hội nghị thường trực tỉnh Hà Tây. Một tuần sau, Tổ đình Võ Lăng Thích Thanh Viên viên tịch, Hòa thượng Thích Phổ Tuệ làm trưởng ban trị sự Phật giáo tỉnh Hà Tây từ ngày 16/4/1993.

Tại Đại hội Đại biểu Phật giáo Toàn quốc lần thứ VI (2007), Đạo lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã được Đại hội suy tôn ngôi vị Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam, trở thành Pháp chủ thứ ba của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Trải qua nhiều nhiệm kỳ Đại hội Phật giáo Toàn quốc lần VII (2012), VIII (2017), Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ vẫn được Đại hội suy tôn ngôi vị Thiền gia Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho tới khi viên tịch.

Hòa thượng Thích Phổ Tuệ nhiều năm giữ ngôi vị Đường chủ tại các trường hạ tại Hà Nội, Hưng Yên,...cũng như ngôi Đàn đầu Hòa thượng trong rất nhiều Đại Giới Đàn ở các tỉnh, thành phố phía Bắc.

3. Những chức vụ Đại lão hòa thượng Thích Phổ Tuệ từng đảm nhiệm

Đại lão hòa thượng Thích Phổ Tuệ từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng

Đại lão hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng khác nhau như:

● Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hà Tây (1993 - 2008)

● Hiệu trưởng Trường Trung cấp Phật học Hà Tây (1993 - 2008)

● Ủy viên Kiểm soát Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (1992 - 1997)

● Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự GHPGVN (1997 - 2007)

● Viện trưởng Phân viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam tại Hà Nội (2003 - 2007)

● Tổng Biên tập tạp chí Nghiên cứu Phật học (2003 - 2007)

● Phó Trưởng ban Giáo dục Tăng Ni Trung ương GHPGVN

● Phó ban Ban Tăng sự Trung ương GHPGVN (1997 - 2007)

● Phó Pháp chủ kiêm Chánh Thư ký Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam (2002 - 2007)

● Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam (2007 - 2021)

● Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hà Tây

● Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

4. Các tác phẩm dịch thuật và câu đối, thơ của Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ

4.1. Các tác phẩm dịch thuật

Đại lão Hòa thượng là người am hiểu Tam tạng Thánh giáo, tinh thông kim cổ và có nhiều đóng góp trong việc biên soạn, dịch thuật và tước tác các tác phẩm Phật học Việt Nam, tiêu biểu nhất đó là:

● Đại Từ điển Phật học

● Dư Âm Bát Nhã

● Đề cương kinh Pháp Hoa

● Kinh Bách Dụ

● Phật Tổ tam kinh

● Phật học là tuệ học

● Kinh Di-đà Viên Trung sao.

● Bát-nhã Dư âm

● Luật Tỷ-khiêu-ni lược ký.

4.2. Sáng tác thơ, câu đối

Ngoài biên soạn, dịch thuật và trước tác về Phật học, Hòa thượng Thích Phổ Tuệ còn dành thời gian để sáng tác một số bài thơ theo thể thơ thất ngôn bát cú. Những bài thơ tiêu biểu đó là:

● Mừng khai giảng khóa II

● Trường Trung cấp Phật học Hà Tây

● Cỗ tết nhà Chùa và Cảnh chùa Viên Minh

Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ còn có rất nhiều câu nói nổi tiếng

Một số câu đối của Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đó là:

Năm 2005 khi thân mẫu Thượng tọa Thích Minh Tín bệnh sắp qua đời, buổi tối khi lên hầu Hoà thượng, Thượng tọa đã xin Ngài ban cho đôi câu đối phụng thờ

“Cha sinh mẹ dưỡng, phận con đành nợ trăm năm;

Phật dạy thầy răn, chữ Hiếu đứng đầu muôn nết”

“Làm lành lánh ác, trì kinh lễ sám, cầu tiêu nghiệp lụy mẹ siêu sinh;

Tìm đạo xa nhà, sớm trực khuya hầu, chữ hiếu thế gian con thiếu vắng”

Chùa Vĩnh Khánh - Đồng Dương - Hà Đông, sau khi tu sửa ngôi thờ Mẫu, xin tổ ban đôi câu đối và hoàng phi:

Đức mẹ tốt tươi

“Chẳng sinh mà người đều gọi mẹ

Lấy nữ làm vua đời hiếm có”

Những năm 80, 90 của thế kỷ trước, cố Thượng tọa Thích Viên Thành, sau khi chấp cảnh chùa Thầy đã xin Ngài hai đôi câu đối để thờ tại nhà Tổ ca ngợi Thánh tổ Từ Đạo Hạnh thời Lý ở chùa Thầy, Sài Sơn, Quốc Oai:

“Đức nương ánh Từ, khám Báu trường tồn truyền người sau;

Công nối ấn Tổ, nhà Tịnh không phai đón kẻ tới”

“Tổ đức trang nghiêm, đời Lý xa truyền phò vận nước;

Sư đường tự tại, núi Sài cao vút dựa oai nghi.”

5. Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ viên tịch

Đức Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ, đệ tam Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam viên tịch lúc 3 giờ 22 phút ngày 21/10/2021 (tức ngày 16/9 năm Tân Sửu) tại Tổ đình Viên Minh, xã Quang Lãng huyện Phú Xuyên, Hà Nội. Sự ra đi của Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã để lại trong lòng môn đồ Tăng ni, Phật tử trong và ngoài nước niềm kính thương vô hạ.

Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ viên tịch

Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ là bậc chân tu nổi tiếng tinh thông kim cổ, quảng bác, trọn đời sống thanh bần, ẩn dật ở chùa quê thanh tịnh. Trải qua 105 năm hiện diện ở cõi sa bà, với 85 hạ lạp, trên ngôi vị Pháp chủ giáo hội Phật giáo Việt Nam, Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã trọn đời hiến dâng cho lý tưởng hoằng pháp, phổ độ chúng sinh.

Đại lão Hòa thượng luôn lấy giới hạn kinh nghiệm làm thân giáo để răn dạy, viết sách dạy học. Cuộc đời của Ngài chính là biểu tượng cho tinh thần Bi - Trí - Dũng mà Phật giáo răn dạy. Hòa thượng Thích Phổ Tuệ luôn tận tâm, tận lực vào sự nghiệp hoằng dương chính pháp, phục vụ nhân sinh, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, góp phần quan trọng giúp Phật giáo Việt Nam ngày càng phát triển.

Với các thông tin trên đây về Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ, hy vọng sẽ giúp ích với bạn. Để có thêm nhiều thông tin hữu ích khác, quý bạn đọc hãy truy cập loiphong.vn, chắc chắn sẽ giúp ích bạn rất nhiều đó!